Câu hỏi: Những biến đổi kiểu hình phát sinh trong đời sống cá thể dưới ảnh hưởng trực tiếp của môi trường là gì?
Câu trả lời đúng nhất: Những biến đổi kiểu hình phát sinh trong đời sống cá thể dưới ảnh hưởng trực tiếp của môi trường là thường biến. Khả năng biến đổi của biến số phụ thuộc vào cả môi trường và kiểu gen. Tuy nhiên, trong thực tế, yếu tố kiểu gen không ảnh hưởng đáng kể đến sự biến đổi và được coi là không thay đổi. Vì vậy, có thể khẳng định rằng, thường biến là những biến đổi về kiểu hình phát sinh trong quá trình sống của cá thể dưới tác động trực tiếp của môi trường. Cùng Top lời giải tìm hiểu chi tiết hơn về thường biến nhé!
1. Thường biến là gì?
Những biến đổi kiểu hình phát sinh trong đời sống cá thể dưới ảnh hưởng trực tiếp của môi trường là thường biến. Thường biếnlà những biến đổi ở kiểu hình của cùng một kiểu gen, phát sinh trong đời sống cá thể dưới ảnh hưởng trực tiếp của môi trường, không do sự biến đổi trong kiểu gen (không liên quan đến cơ sở di truyền).
Khả năng biến đổi của biến số phụ thuộc vào cả môi trường và kiểu gen. Tuy nhiên, trong thực tế, yếu tố kiểu gen không ảnh hưởng đáng kể đến sự biến đổi và được coi là không thay đổi. Vì vậy, có thể khẳng định rằng, thường biến là những biến đổi về kiểu hình phát sinh trong quá trình sống của cá thể dưới tác động trực tiếp của môi trường.
Một trong những đặc điểm để nhận biết thường biến đó là việc biến đổi về kiểu hình trong thường biến và nó không biến đổi kiểu gen. Thường biến cũng được xác định là không có tính di truyền từ thế hệ bố mẹ sang các đời sau. Dự theo một hướng xác định của các loại thực vật hay động vật có thể dễ dàng nhận ra thường biến thông qua các biểu hiện đồng loạt này. Các biến đổi này ở trên mỗi cá thể khác nhau là do sự tác động của điều kiện môi trường ương ứng lên kiểu hình của cá thể.
Ví dụ về thường biến
– Sự biến đổi của cây rau dừa nước (Ludwigia Adscendens)
– Một loài động vật về mùa đông có bộ lông dày màu trắng lẫn với tuyết; về mùa hè lông thưa hơn và chuyển sang màu vàng hoặc xám. Sự thay đổi bộ lông của các loài thú này tương ứng với điều kiện môi trường, đảm bảo cho việc thích nghi theo mùa.
– Chồn ecmine: TheoNational Geographic,loài chồn này có bộ lông màu hạt dẻ trong mùa hè và chuyển sang màu trắng đặc trưng để ngụy trang trong tuyết trắng vào mùa đông.Bộ lông màu trắng của nó trong mùa đông
– Một số loài thực vật ở nước ta như bàng, xoan rụng lá vào mùa đông có tác dụng giảm sự thoát hơi nước qua lá.
– Cây hoa anh thảo (Primula sinensis) đỏ thuần chủng khi trồng ở 35°C thì ra hoa màu trắng. Thế hệ sau của cây hoa này trồng ở 20°C lại cho hoa màu đỏ. Trong khi đó giống hoa trắng thuần chủng trồng ở 20°C hay 35°C đều ra hoa màu trắng. Điều này xảy ra do kiểu gen AA tạo thành ở 35°C là thường biến. Nhiệt độ ảnh hưởng đến sự hình thành màu trắng của hoa, còn kiểu gen aa không bị biến đổi, do đó màu trắng của hoa không được di truyền cho thế hệ sau.
– Ở một cây rau dừa nước (Ludwigia Adscendens): khúc thân mọc trên bờ có đường kính nhỏ và chắc, lá nhỏ; khúc thân mọc ven bờ có thân và lá lớn hơn; khúc thân mọc trải trên mặt nước thì thân có đường kính lớn hơn hai khúc trên và ở mỗi đốt, một phần rễ biến thành phao, lá cũng to hơn.
Nguyên nhân của thường biến là do các rối loạn các quá trình sinh lí sinh hóa trong tế bào. Điều này dẫn đến sự thay đổi của điều kiện môi trường.
>>> Xem thêm: Cơ chế phát sinh đột biến lệch bội là do
2. Đặc điểm của thường biến là gì?
– Không di truyền.
– Tương ứng với điều kiện môi trường dẫn đến biến đổi đồng loạt theo một hướng xác định.
– Không liên quan đến biến đổi kiểu gen.
>>> Xem thêm:Biến dị cá thể là gì?
3. Mức phản ứng của thường biến
Mức phản ứng là gì? Hay mức phản ứng của thường biến là gì? – Đây chính là giới hạn thường biến của một kiểu gen (hoặc chỉ một gen hoặc nhóm gen) điều kiện môi trường khác nhau. Mỗi gen có mức phản ứng riêng, các kiểu gen khác nhau sẽ quy định mức phản ứng khác nhau.
Các kiểu gen chịu ảnh hưởng nhiều của điều kiện môi trường là kiểu gen có mức phản ứng rộng. Ngược lại kiểu gen ít chịu ảnh hưởng của điều kiện môi trường sẽ có mức phản ứng hẹp. Kiểu gen quy định giới hạn năng suất cây trồng hay vật nuôi. Trong giới hạn của mức phản ứng do kiểu gen quy định, kĩ thuật quyết định năng suất cụ thể của giống. Tác động của giống và biện pháp kĩ thuật sẽ quyết định năng suất.
4. Ý nghĩa của thường biến
Thường biến là loạibiến dịđồng loạt theo cùng một hướng xác định đối với một nhóm cá thể có cùng kiểu gen và sống trong điều kiện giống nhau. Các biến đổi này tương ứng với điều kiện môi trường. Thường biến không do những biến đổi trong kiểu gen gây ra nên không di truyền. Tuy nhiên, nhờ có những thường biến mà cơ thể phản ứng linh hoạt về kiểu hình, đảm bảo sự thích ứng trước những thay đổi nhất thời hoăc theo chu kỳ của môi trường.
——————————-
Trên đây Top lời giải đã cùng các bạn tìm hiểu về “thường biến và vai trò của thường biến.”Chúng tôi hi vọng các bạn đã có kiến thức hữu ích khi đọc bài viết này, chúc các bạn học tốt.
Thường biến là những biến đổi kiểu hình và không biến đổi trong vật chất di truyền (ADN và NST), nguyên nhân gây ra thường biến là do tác động trực tiếp của môi trường sống. Chúng diễn ra một cách đồng loạt, có định hướng, tương ứng với các điều kiện ngoại cảnh và không là nguồn nguyên liệu cho quá trình chọn lọc tự nhiên và chọn giống.
Câu hỏi: Nguyên nhân gây ra thường biến?
A. Tác động trực tiếp của môi trường sống.
B. Biến đổi đột ngột trên phân tử AND.
C. Rối loạn trong quá trình nhân đôi của NST.
D. Thay đổi trật tự các cặp nuclêôtit trên gen.
Trả lời:
Đáp án đúng: A. Tác động trực tiếp của môi trường sống.
Nguyên nhân gây ra thường biến là tác động trực tiếp của môi trường sống.
Giải thích của giáo viên Top lời giải vì sao chọn đáp án A
Thường biến là những biến đổi kiểu hình dưới tác động của ngoại cảnh nhưng không có liên quan đến sự biến đổi kiểu gen.
Nguyên nhân gây ra thường biến là do tác động trực tiếp vào môi trường sống.
+ Do các nhân tố môi trường tác động lên cơ thể sinh vật
+Do điều kiện nhiệt độ ở môi trường
+Do biến đổi kiểu hình và chịu sự tác động của môi trường
>>> Xem thêm: Thường biến có ý nghĩa gì trong thực tiễn
Kiến thức vận dụng về thường biến
1. Thường biến
– Thường biến là những biến đổi ở kiểu hình phát sinh trong đời sống cá thể dưới sự ảnh hưởng trực tiếp của môi trường.
2. Sự biến đổi của kiểu hình do tác động của môi trường
Trong thực tiễn, người ta thường gặp hiện tượng một kiểu gen cho nhiều kiểu hình khác nhau khi sống ở các điều kiện môi trường (đất, nước, không khí, thức ăn, điều kiện chăm sóc,…) khác nhau.
Ví dụ 1: Ở một cây rau dừa nước: khúc thân mọc trên bờ có đường kính nhỏ và chắc, lá nhỏ ; khúc thân mọc ven bờ có thân và lá lớn hơn ; khúc thân mọc trải trên mặt nước thì thân có đường kính lớn hơn hai khúc trên và ở mỗi đốt, một phần rễ biến thành phao, lá cũng to hơn.
Ví dụ 2: Cùng thuộc một giống su hào thuần chủng, nhưng cây trồng ở luống được bón phân, tưới nước và phòng trừ sâu bệnh đúng quy trình kĩ thuật thì có củ to hơn hẳn so với củ ở những cây trồng ở luống không làm đúng quy trình kĩ thuật.
Sự biểu hiện ra một kiểu hình cùa một cơ thể phụ thuộc vào sự tương tác giữa kiểu gen và môi trường.
Yếu tố được xem như không biến đổi là kiểu gen. Sự biến đổi kiểu hình trong các trường hợp trên do tác động của môi trường.
Thường biến là những biến đổi ở kiểu hình phát sinh trong đời cá thể dưới ảnh hưởng trực tiếp của môi trường.
3. Mối quan hệ giữa kiểu gen ,môi trường và kiểu hình
Sự nghiên cứu thường biến cho thấy, bố mẹ không truyền cho con nhữngtính trạng(kiểu hình) đã được hình thành sẵn mà truyền mộtkiểu genquy định cách phản ứng trướcmôi trường.
Kiểu hình(tính trạng hoặc tập hợp các tính trạng) là kết quả sự tương tác giữakiểu genvà môi trường. Các tính trạng chất lượng phụ thuộc chủ yếu vào kiểu gen, thường ít chịu ảnh hưởng của môi trường. Ví du: giống lúa nếp cẩm trồng ờ miền núi hay đồng bằng đều cho hạt gạo bầu tròn và màu đỏ.Lợn Ỉ Nam Địnhnuôi ở miền Bắc, miền Nam và ở các vườn thú của nhiều nước châu Âu vẫn có màu lông đen. Hàm lượnglipidtrong sữa bò không chịu ảnh hưởng rõ ràng của kĩ thuật nuôi dưỡng. Các tính trạng số lượng (phải thông qua cân, đong, đo, đếm… mới xác định được), thường chịu ảnh hưởng nhiều của môi trường tự nhiên hoặc điều kiện trồng trọt và chăn nuôi nên biểu hiện rất khác nhau. Ví dụ: Số hạt lúa trên một bông của một giống lúa, lượng sữa vắt được trong một ngày của một giống bò phụ thuộc vào điều kiện trồng trọt và chăn nuôi. Vì vậy, trong sản xuất phải chú ý tới ảnh hưởng khác nhau của môi trường đối với từng loạitính trạng.
4. Mức phản ứng
Cùng một kiểu gen quy định tính trạng số lượng nhưng có thể phản ứng thành nhiều kiểu hình.
Cùng một kiểu gen quy định tính trạng số lượng nhưng có thể phản ứng thành nhiều kiểu hình khác nhau tuỳ thuộc vào điều kiện môi trường. Tuy nhiên, khả năng phản ứng khác nhau hay thường biến có giới hạn do kiểu gen quy định.
Ví dụ: Giống lúa DR2 được tạo ra từ một dòng tế bào (2n) biến đổi, có thể đạt năng suất tối đa gần 8 tấn/ha/vụ trong điều kiện gieo trồng tốt nhất, còn trong điều kiện bình thường chi đạt năng suất bình quân 4,5 – 5,0 tấn/ha.
————————–
Trên đây Top lời giải đã cùng các bạn tìm hiểu rõ hơn về nguyên nhân gây ra thường biến. Chúng tôi hi vọng các bạn đã có kiến thức hữu ích khi đọc bài viết này, chúc các bạn học tốt
Thuộc website harveymomstudy.com
